O PROJEKCIE

Za pośrednictwem portalu internetowego, aplikacji mobilnej, drukowanego przewodnika oraz serialu telewizyjnego przypomnimy działalność kawiarni artystycznych, w których w latach 1939–1944 pracowali i występowali najwybitniejsi artyści dwudziestolecia międzywojennego. 
Na stronie www, w aplikacji i drukowanym przewodniku będzie można znaleźć wyjątkowe materiały ukazujące codzienność okupowanej Warszawy. Podstrona Wydarzenia zawiera wycinki z gazety codziennej "Nowy Kurier Warszawski", wydawanej w latach 1939-1945 i będącej głównym źródłem informacji pozwalającym na stworzenie mapy warszawskich kawiarni artystycznych. Lista najpopularniejszych lokali okupowanej Warszawy zostanie wzbogacona w ramach kwerend prowadzonych na drugim etapie projektu, tj. w listopadzie 2015 roku, o kawiarnie działające w warszawskim getcie.
 
HISTORIA

Po kapitulacji Warszawy w październiku 1939 roku okupacyjna władza niemiecka zakazała wszelkich występów artystycznych na terenie Generalnej Guberni. Z dnia na dzień setki artystów zostało bez pracy i perspektyw finansowych.

W związku z zakazem z 17 października 1939 roku grupa znanych aktorów zatrudniła się w kawiarni „Café Bodo” przy ul. Foksal 17, w której jako kelnerzy obsługiwali gości i występowali na tamtejszej scenie. Warszawiacy z przyjemnością odwiedzali ten lokal, każdy chciał być obsłużony przez jedną z ówczesnych gwiazd.

W stolicy rozpoczęła się moda na kawiarnie artystyczne. Zaczęły pojawiać się lokale prowadzone przez artystów, m.in. „Pod Znachorem”, „Gospoda Włóczęgów”, „Café Jaracz”, „U Elny Gistedt”. W każdej kawiarni znajdowała się scena, na której odbywały się koncerty, monodramy, kabarety, słuchowiska. Artyści, obsługując gości, opowiadali anegdoty, recytowali fragmenty swoich ról.

27 kwietnia 1940 roku zespół „Café Bodo” przeniósł się do pałacyku przy ul. Pięknej 12, gdzie otworzył kawiarnię „U Aktorek” – najsłynniejszy warszawski lokal działający w czasie II wojny światowej, którego nazwą zainspirowaliśmy się, tworząc tytuł całego projektu.

REALIZACJA

DOFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW
MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO

PROJEKT WSPÓŁFINANSUJE

AUTORZY PROJEKTU

Kawiarnia "Art" w Warszawie, 1940, fot. NN, zbiory NAC

KAWIARNIE

Skrzyżowanie ul. Nowy Świat i Al. Jerozolimskich, Warszawa 1929–1939, fot. J. Binek, zbiory NAC

KAWIARNIE NA MAPIE

Mapa udostępniona z serwisu mapa.um.warszawa.pl
Dyrektorzy teatrów miejskich we Lwowie. Siedzą od lewej: Zygmunt Zaleski, Stanisław Czapelski i Leon Schiller, 1930, fot. NN, zbiory NAC
zamknij
brak opisu...

WYDARZENIA

Kwiecień
1942
Janina Romanówna, 1934, fot. NN, zbiory NAC

ARTYŚCI

Kawiarnia "Adria", Warszawa 1940, fot. M. Bilażewski-Bil, zbiory NAC

SPACERY

„Azais” L. Verneuila, Teatr Polski, Warszawa 1926. Od lewej: Kazimierz Junosza-Stępowski, Aleksandra Leszczyńska, Mariusz Maszyński, Roman Hierowski, fot. S. Brzozowski, zbiory NAC

PARTNERZY

PATRONI MEDIALNI



ZESPÓŁ REALIZATORÓW FUNDACJI OŚRODKA KARTA 

Koordynacja projektu: Karolina Andrzejewska-Batko

Promocja projektu: Małgorzata Tworzewska-Laskowska

Konsultacje: Zbigniew Rymarz

Kwerenda - Wolontaroat: Sławomir Wojciech Świątek, Jakub Kwarciński, Grzegorzy Bryl, Stanisław Kieriak, Michalina Bartnik, Łukasz Kaczmarek

„Jim strzela pierwszy”, Teatr Syrena, Warszawa 1959. Od lewej: Stefan Witas (Abe Honesty), Wacław Zadroziński (Lemoniadowy Jim) i Barbara Halmirska (Bouffallowa Billowa), fot. E. Hartwig, zbiory NAC

SERIAL "U AKTOREK"

          Rok 1940. Warszawa od kilku miesięcy jest okupowana przez wojska hitlerowskie. Nie działają teatry, opera, filharmonia i inne instytucje kultury. Naziści realizują swój plan likwidacji polskiej kultury. Polscy artyści, którzy z dnia na dzień stracili pracę, jednoczą się w grupach i zakładają kawiarnie artystyczne, gdzie kelnerują oraz występują na kawiarnianych scenach, które stają się ostatnią namiastką polskiego teatru. 

         Przedwojenna gwiazda sceny i radia Janina Romanówna, do tej pory zatrudniona w charakterze kelnerki w kawiarni "Cafe Bodo", postanawia rzucić pracą i otworzyć swój lokal, wymarzoną kawiarnie artystyczną "U Aktorek".
Swoją ideą zaraża cały zespół artystów z "Cafe Bodo" i po niespełna tygodniu przygotowań w dawnym pałacyku Radziwiłłów przy ul. Pięknej 12 otwarty zostaje najwybitniejszy lokal artystyczny wojennej Warszawy. Artyści organizują wielkie otwarcie, na które zaproszeni zostają wszyscy „wielcy” przedwojennej sceny i kina. Wydaje się, że nic nie może popsuć tego wieczoru.

            Serial „U Aktorek” to opowieść o zapomnianym świecie warszawskich kawiarni artystycznych z czasów II wojny światowej. O artystach, znanych z  produkcji filmowych i teatralnych patriotach, ale przede wszystkim zwykłych ludziach i ich codziennym życiu w czasie okupacji. Jest to w końcu opowieść o tym, że w wojennym zgiełku życie mogło być pełne optymizmu, nadziei i nie brakowało w nim dobrej zabawy. Realizacja serialu planowana jest na 2016 r.