STEFAN JARACZ
Wybitny aktor filmowy i teatralny, reżyser, pedagog, ikona polskiego teatru
Ur. 24 grudnia 1883 r. w Żukowicach Starych.
W dniu wybuchu II wojny światowej miał 56 lat.
We wrześniu 1939 roku schronił się w Lublinie, w październiku 1939 roku zaczął występować w tamtejszym Teatrze Miejskim. W ciągu miesiąca Niemcy zamknęli teatr, wtedy aktor przeniósł się do Warszawy. Występował sporadycznie jako recytator w wielu kawiarniach. Od jego nazwiska pochodziła nazwa kawiarni „Café Jaracz”, w której jako kelnerzy pracowali jego byli podpieczni z Teatru Ateneum. Uczestniczył w konspiracyjnym życiu artystycznym, tj. w audycjach poetyckich dla szkół i organizacji podziemnych. W marcu 1941 roku, po zamachu na Igo Syma, Niemcy aresztowali Stefana Jaracza i wysłali go do obozu Auschwitz. Tam wspólnie z Leonem Schillerem organizował jenieckie życie teatralne. Za sprawą interwencji elit polskich został zwolniony z obozu po sześciu tygodniach i wrócił do Warszawy. Ciężka choroba, gruźlica gardła i częściowa głuchota wykluczyły go z aktywnego życia konspiracyjnego. Ostatecznie wyprowadził się z Warszawy do Otwocka, skąd konsultował prace Tajnej Rady Teatralnej.
1932, fot. K. Pęcherski, zbiory NAC