adres: ul. Nowy Świat 15/17

data otwarcia: 1939

Kawiarnię założyli byli artyści teatrów Ateneum oraz Narodowego. Początkowo lokal nazywał się "Café Jaracz". Gospodarz kawiarni, aktor Stefan Jaracz, zasiadał  w niej przy tzw.  „stoliku mistrzowskim”, przy którym można było się napić z nim „pół czarnej” i porozmawiać o teatrze oraz obecnej sytuacji politycznej. Kawiarnia była eleganckim miejscem o dogodnym położeniu (róg Alej Jerozolimskich i Nowego Światu); cieszyła się dużym powodzeniem. Popularność lokalu szybko zwróciła uwagę władz niemieckich, którzy już w 1940 roku przemianowali ją na „nur für Deutsche” [niem. 'tylko dla Niemców'] i nazwali „Café Club”. 24 października 1942 roku doszło tam do słynnego zamachu. O godz. 19 Roman Bogucki wrzucił przez okno kawiarni wiązkę granatów, które eksplodując, poraniły kilkanaście osób. Po tym wydarzeniu społeczność polską spotkało wiele represji ze strony władz niemieckich.  

Mapa udostępniona z serwisu mapa.um.warszawa.pl

GALERIA

ZOBACZ WIĘCEJ
>>>

ZOBACZ WIĘCEJ
>>>

ZOBACZ WIĘCEJ
>>>

ZOBACZ WIĘCEJ
>>>

ZOBACZ WIĘCEJ
>>>

ZOBACZ WIĘCEJ
>>>

ZOBACZ WIĘCEJ
>>>

ZOBACZ WIĘCEJ
>>>

ZOBACZ WIĘCEJ
>>>

ZOBACZ WIĘCEJ
>>>

ZOBACZ WIĘCEJ
>>>

ZOBACZ WIĘCEJ
>>>

ARTYŚCI ZWIĄZANI Z KAWIARNIĄ

STEFAN JARACZ

MARIUSZ MASZYŃSKI

STANISŁAW DANIŁOWICZ

ANNA JARACZ

ZOFIA GRABOWSKA

IRENA GÓRSKA-DAMIĘCKA

HANNA WIŚNIOWIECKA

WANDA BARTÓWNA

ELŻBIETA KRYŃSKA

INA BENITA

WITOLD ZACHAREWICZ

WSPOMNIENIA

[…] podawali aktorzy o wspaniałych, zasłużonych nazwiskach.

Irena Górska-Damięcka, Wygrałam życie, Prószyński i S-ka, Warszawa 1997.

 

Tu spotykali się codziennie bywalcy tej kawiarni, wędrując ze swoją małą czarną od stolika do stolika, tu odbywał się handel najrozmaitszymi artykułami – od spirytusu po dewizy.

Irena Górska-Damięcka, Wygrałam życie, Prószyński i S-ka, Warszawa 1997.

 

Kameralny klimat „Café Jaracz” tworzyło zaś małe wnętrze i ciągle przyciemnione światło.

Anna Strzeżek, Od konspiracji do konsumpcji, Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2012.

 

Rzekomym szefem tej kawiarni był Stefan Jaracz, i dzięki temu mógł czuć się względnie bezpieczny.

Irena Górska-Damięcka, Wygrałam życie, Prószyński i S-ka, Warszawa 1997.

 

Kiedyś [...] do „Café Jaracza” weszła grupa uzbrojonych Niemców i osobników w tyrolskich kapeluszach. Na sali powstało zamieszanie, ludzie zaczęli się tłoczyć do wyjścia. Łapanka! W lokalu został tylko milczący [Stefan] Jaracz, my kelnerki i... pijaniuteńki Damian [Dobiesław Damięcki]. Jaracza nie tknęli, natarli natomiast na Damiana. Ale gdy ten podniósł się ze stołka, obrzucając ich pogardliwym spojrzeniem, i zaczął głośno rzucać obelgi, przestraszyli się, myśląc, że to jakaś hitlerowska szycha. Przeprosili i... opuścili lokal. Udało się i tym razem [...]

Irena Górska-Damięcka, Wygrałam życie, Prószyński i S-ka, Warszawa 1997.

 

[...] w loży czekali na nas codziennie Jaracz – małomówny, z półopuszczonymi ciężkimi powiekami; piękny jak amant filmowy Kot Wojciechowski – mąż Zosi [Zofii] Grabowskiej – oraz chodzący na protezach przyjaciel Hanki [Anny] Jaraczówny, z pochodzenia Żyd, z powodzeniem przeprowadzający najtrudniejsze nawet transakcje. Jak się nazywał, nie pamiętam. No i oczywiście Damian [Dobiesław Damięcki]. To towarzystwo wiodło ze sobą godzinami gorące dyskusje. Robiłyśmy rachunki, podliczałyśmy nasze zarobki. Ja, niestety, prawie zawsze dopłacałam do swoich kas; to znaczy nie ja, a Damian, ale traktował to z humorem.

Irena Górska-Damięcka, Wygrałam życie, Prószyński i S-ka, Warszawa 1997.

 

11 VII 1943

Po drodze wstąpiliśmy do [Elny] Gistedt złożyć jej życzenia urodzinowe. Kiedy tam byliśmy, zdarzył się wypadek. W "Café Clubie" wybuchły bomby zegarowe. Widzieliśmy przez okno szalony popłoch.

Marian Wyrzykowski, Dzienniki 1938–1969, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1995.

 

POWRÓT DO MENU

zamknij